مرکز ملی مطالعات راهبردی کشاورزی و آب اتاق ایران در راستای پیشبرد تفاهمنامه سند بهرهوری آب کشاورزی اقدام به انجام مطالعهای در خصوص تدوین دستورالعمل برآورد و تحلیل شاخص¬های بهرهوری آب در پیاده¬سازی سند ملی بهره¬وری آب نموده است در طرح پژوهشی مذکور به مساله ارتقای بهرهوری آب كشاورزی به عنوان یكی از مهمترین راهبردهای مدیریت تقاضای آب، افزایش تولید و رونق اقتصادی اشاره شده است. این راهبرد در ایران نیز در سالهای اخیر مورد توجه كارشناسان و سیاستگذاران قرار گرفته است. اگر چه اهداف مختلف و گستردهای در ارتقای بهرهوری آب میتواند مدنظر قرار گیرد اما اهداف اصلی مورد انتظار شامل افزایش تولید، افزایش درآمد، كاهش آسیبپذیری كشاورزان در شرایط كم آبی و كاهش برداشت آب (كمک به پایداری منابع آب) میباشد. در این راستا، نهادهای متولی و مرتبط مانند وزارت جهاد كشاورزی، وزارت نیرو، سازمان ملی بهرهوری، اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و كشاورزی و دانشگاهها و مراكز تحقیقاتی هر یک فعالیتها و برنامههای متنوعی داشتهاند. تعدد شاخصهای بهرهوری آب، عدم تطابق برنامههای بخشهای مختلف متولی آب و كشاورزی و تضاد اهداف بهرهبرداران و عرضهكنندگان آب در سطوح مختلف، از جمله مسائلی است كه اقدام ملی برای بهبود بهرهوری آب را با پیچیدگی روبرو ساخته است.
در این راستا، گزارش حاضر با هدف تهیه و تدوین مفاهیم و نحوه محاسبه شاخصهای بهرهوری آب كشاورزی برای انواع محصولات گیاهی (food & feed) و یا بینابین غلات، حبوبات، چغندرقند و نیشكر، دام، طیور و شیلات در ابعاد فیزیكی، اجتماعی، زیست محیطی و اقتصادی و در مقیاسهای گیاه، سیستم آبیاری، مزرعه، دشت و ملی بر اساس اسناد ملی و بینالمللی و تدوین دستورالعملهای اجرایی برای هر یک از مصادیق تهیه شده است. همچنین تعریف مفهوم و تعیین شاخص محصولاتی كه بخشی از نیازهای آنها از واردات و بخشی از تولیدات تأمین میگردد از دیگر دستاوردهای این گزارش بوده است. تعریف و تعیین شاخصها و نحوه محاسبه تولیدات صنعتی) لبنیات، چوب ، گوشت و ... )، پیشنهاد انتخاب شاخصهای بهرهوری آب كشاورزی با قابلیت برنامهریزی، اجرا، بهبود و پایش، دستهبندی اقدامات و تعیین مسئولیتهای اجرایی، مسئولیت پایش، حمایتهای لازم و شاخصهای مناسب ارزیابی از دیگر نتایج مستخرج این گزارش بوده است.
برای مطالعه متن کامل گزارش بر لینک زیر کلیک کنید.